Rouwen en verdriet verwerken

Welke vormen van verlies zijn er?

Bijvoorbeeld:

Je toekomstbeeld moeten bijstellen wanneer je een kind krijgt met een handicap of beperking
Afscheid van iemand nemen terwijl diegene nog leeft. Bijvoorbeeld als hij of zij dementie heeft.
Je leven anders moeten inrichten omdat je partner ziek wordt en veel minder kan dan eerder.
Het verlies van hoe je relatie was. Een andere band krijgen met je naaste, partner, enz. Bijvoorbeeld doordat iemand ook veel zorg nodig heeft. Je lijkt soms meer de verpleger dan de partner. Er ontstaat een andere rolverdeling, of die voelt soms niet meer gelijkwaardig.
Het verlies van toekomstverwachtingen. Door ziekte of beperking kan de toekomst er heel anders uitzien dan dat je had verwacht of bedacht.
Stoppen met werken, omdat je werk en zorg niet meer kunt combineren.

Deze vormen van verlies worden ook wel eens “levend verlies” genoemd: een verlies dat je lijdt terwijl iemand nog leeft. Mantelzorgen hoeft trouwens niet alleen maar verdrietig te zijn: er zitten ook vaak mooie dingen aan zorgen voor iemand. Een andere, meer bekende vorm van verlies is die bij overlijden.

Welke soorten hulp zijn er voor rouwverwerking?

Hulp bij rouw en verdriet kan op verschillende manieren:

Gesprekken thuis
Gesprekken met een rouwcoach of psycholoog
Contact met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt
Gesprekken in een groep

Voor directe hulp:

Vaart Welzijn
In Assen is een Inloophuis Rouw. Het heeft een ruimte in gebruik bij Vaart Welzijn (Apollopad 5 in Assen). Dit alles wordt georganiseerd door vrijwilligers. Er worden onder andere een spreekuur, lotgenotengroep en andere activiteiten georganiseerd. Het spreekuur bestaat uit individuele gesprekken, zodat er informatie op maat kan worden gegeven. Het biedt geen therapie, maar heeft wel een signalerende functie. Mocht ondersteuning die ze bieden niet voldoende zijn, dan kan er worden doorverwezen naar een professional die wel therapeutisch kan ondersteunen. De ondersteuning van het inloophuis is gratis. Je kunt meer vinden op de website van Inloophuis Rouw.
De Luisterlijn: dag en nacht een luisterend oor
Humanitas Assen: individuele begeleiding, of groepscontact, over verlies
Steun bij Verlies: ondersteuning bij diverse soorten verlies
Rouwchat: online anoniem ‘praten’ over verlies. Vertrouwelijk en met deskundige vrijwilligers praten via de computer.
Ook de mantelzorglijn van MantelzorgNL kan steun bieden.
Omgaan met rouw bij mensen met een verstandelijke beperking: Kennisplein Gehandicaptensector

Hulp voor kinderen

Kinderen ervaren verlies anders dan volwassenen. Ze gaan er anders mee om. Lees meer over steun voor kinderen die een verlies moeten verwerken bij Achter de Regenboog. Of bij het Nederlands Jeugdinstituut. Rouwbehandeling.nl biedt 10 tips over hoe je een kind helpt om te gaan met rouw en verlies.

Lezen over kinderen met een ontwikkelingsstoornis of een beperking? Zij kunnen anders reageren op gebeurtenissen dan andere kinderen.

MEE adviseert en ondersteunt je over hoe je om kunt gaan met kinderen met een beperking. Zie de website van MEE samen.
Er zijn speciale vormen van begeleiding voor kinderen met een beperking, zoals een spel- en praatgroep. Hier kun je meer over lezen op de website van Kennisplein Gehandicaptensector.

Welke hulp kan ik inschakelen?

Je kunt vragen stellen aan je huisarts, een praktijkondersteuner van de huisarts (POH), een verpleegkundige, iemand van de thuiszorg, of iemand die ook mantelzorgtaken heeft. De meeste van deze personen kunnen je vaak vertellen bij wie je moet zijn met je vraag. Zij weten vaak wie de juiste hulp, zorg en ondersteuning kan leveren.

Wat als mantelzorg stopt?

Als mantelzorger heb je soms maanden of zelfs jaren voor een ander gezorgd. Als dat wegvalt, kan het moeilijk zijn je leven weer op te pakken. Je valt in een gat. Vaak wordt dit onderschat. Het zorgen is toch voorbij? Je hebt nu opeens meer tijd over. De vraag “hoe nu verder?” komt vaak bij je voorbij. Er begint een nieuwe fase in je leven. Als zorgen voor een ander lang heeft geduurd, weet je soms helemaal niet meer wat je zelf leuk vindt.

Wat kan je zelf doen?

Neem de tijd om te rouwen. Je mag verdrietig zijn. Iedereen doet dit op een eigen manier. Wanneer je direct afleiding zoekt, vraag je dan af of dit echt helpend is, of een vlucht. Wees eerlijk tegen jezelf. Zorg voor ontspanning.
Onderzoek wat je leuk vindt om te doen. Waar krijg je energie van? Pak oude of nieuwe hobby’s op.
Gebruik, na een tijdje en als je eraan toe bent, je mantelzorgervaringen bij werk of vrijwilligerswerk. Er zijn zaken die je geleerd hebt die ook nuttig zijn op andere momenten en situaties. Mantelzorgervaringen die daarbij horen zijn bijvoorbeeld: netwerken, flexibel omgaan met veranderingen, goed kunnen plannen. Maar ook het geleerde, door overleggen en samenwerken met zorgprofessionals, kan handig zijn om ergens anders in te zetten.
Neem contact op met mensen die je de afgelopen tijd minder heb gezien door je mantelzorgtaken. Je wereld is vast iets kleiner geworden als je intensief hebt gezorgd en minder tijd had voor anderen. Een gevoel van eenzaamheid kan je overvallen.
Ga eens langs bij een lokaal mantelzorgsteunpunt of welzijnsorganisatie. Je kunt daar vaak terecht voor een luisterend oor, informatie over rouw en verlies of een activiteit bij jou in de buurt.